NGHE - THẤY & SUY NGẪM 15:43, 17/08/2014 GMT+7

BP - Từ xa xưa, con người đã ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của thư viện - nơi đọc sách: Nhỏ thì gọi là thư phòng, trai phòng, lớn thì gọi là thư quán. Thư viện là phòng chức năng sớm nhất và quan trọng nhất của một cơ sở giáo dục. Thư viện nghèo nàn hay phong phú, hoạt động đa dạng hay đơn điệu thể hiện rất rõ mức độ quan tâm của lãnh đạo cơ sở giáo dục và ý thức của người học. Đầu tư cơ sở vật chất tốt mới chỉ là điều kiện ban đầu để người học (và cả người dạy) có không gian nghiên cứu và học tập. Để thư viện thực sự là nơi khơi nguồn sáng tạo, hiện thực hóa các ý tưởng cần đầu tư khoa học, có chiều sâu mới đem lại hiệu quả cao.

Mặc dù thư viện của các trường phổ thông đã được đầu tư mở rộng diện tích, bổ sung đầu sách và sự phục vụ ân cần của các thủ thư nhưng nhìn chung các trường phổ thông (THCS, THPT), các cơ sở giáo dục hoặc chưa thấy hết tầm quan trọng của thư viện, hoặc chưa đầu tư đúng mức để thư viện thực sự là điểm đến hấp dẫn với giáo viên và học sinh. Thực tế có rất nhiều thư viện còn bất cập: diện tích chật hẹp, đầu sách nghèo nàn, chưa có thủ thư chuyên nghiệp. Thậm chí có những thư viện trường chỉ là “cái kho sách” đầy bụi bặm, chồng chất sách báo, tài liệu cũ nát. Thư viện chỉ là nơi “đầu năm mượn sách, cuối năm trả”, nhân viên thư viện thì “lim dim”. Trong điều kiện ngành giáo dục và các địa phương còn khó khăn, các trường THCS, THPT cần sử dụng triệt để và hiệu quả những thư viện đang có.

Vấn đề ở đây là cách nhìn và cách làm, chúng ta thường coi trọng việc học trên lớp mà ít khuyến khích các em chủ động tìm tòi khám phá thêm các tri thức khoa học bổ ích trong các loại sách khác. Vì vậy, thư viện các trường chủ yếu mới chỉ có sách giáo khoa, sách giáo viên và tài liệu tham khảo dành cho người dạy. Vô tình chúng ta quên đi mục đích chính của thư viện là kho tàng tri thức. Khi đã xác định được đối tượng trọng tâm của thư viện, chúng ta sẽ xem xét nhu cầu của người học, người đọc để tổ chức, đầu tư các đầu sách, sắp xếp trưng bày tài liệu khoa học và tạo nhiều chỗ ngồi để thuận tiện đọc sách tại chỗ.

Sẽ thiết thực nếu trên giá sách của các thư viện trường phổ thông có những cuốn sách tri thức khoa học phổ thông, những cuốn sách “hạt giống tâm hồn”, những tác phẩm văn học kinh điển của thế giới, những tấm gương tự học sáng tạo, hướng dẫn các kỹ năng mềm cho tuổi mới lớn... Điều này lại càng có ý nghĩa khi toàn ngành giáo dục đang quyết tâm “đổi mới căn bản và toàn diện” nhằm phát huy những phẩm chất, kỹ năng vận dụng kiến thức của người học vào cuộc sống. Thư viện chính là một “thế giới riêng” để các em học sinh tự kiểm định, khắc sâu các kiến thức đã học, khởi đầu những tìm tòi và ấp ủ những mơ ước của cuộc đời. Ở một khía cạnh khác, học sinh đến thư viện ngoài được tiếp xúc với tri thức khoa học còn là nơi gặp gỡ, trao đổi, bàn luận giữa thầy với trò, trò với trò và là nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng rất cần được phát huy.         

 Vũ Văn Tuấn