Thứ 5, 28/03/2024 22:17:29 GMT+7
Bình Phước, 30°C/27°C - 33°C
aA

ÔN CỐ TRI TÂN 13:48, 25/12/2018 GMT+7

Đại gian thần

Thứ 3, 25/12/2018 | 13:48:00 2,202 lượt xem

BP - Theo sách “Chín chúa mười ba vua”, sau khi chúa  Nguyễn Phúc Khoát mất, di chiếu nhường ngôi cho Nguyễn Phúc Luân năm ấy 33 tuổi. Tuy nhiên, do biết Phúc Luân là người thông minh, quyết đoán khó lấn quyền được nên Trương Phúc Loan âm mưu cùng thái giám Chữ Đức và Chưởng dinh Nguyễn Cửu Thông bắt giam Nguyễn Phúc Luân, giết chết 2 thầy học của Phúc Luân là Trương Văn Hạnh và Lê Cao Kỷ. Đồng thời, Trương Phúc Loan giả chiếu chỉ đưa công tử thứ 16 là Nguyễn Phúc Thuần mới 12 tuổi lên ngôi chúa, xưng hiệu là Định Vương. Nguyễn Phúc Luân buồn và uất ức nên lâm bệnh chết.

Từ khi Nguyễn Cư Trinh - trụ cột của triều Nguyễn qua đời (tháng 5-1767), Loan không còn ai ngăn trở, càng ra sức lộng hành: Bán quan tước, ăn tiền tha tội, hình phạt phiền nhiễu, thuế má nặng nề, nhân dân cực khổ. Những người có tài như Tôn Thất Dục bị Loan tìm cách hãm hại. Tài chính của đàng Trong vô cùng kiệt quệ, nhân dân bất bình dấy loạn khắp nơi.

Loan rất tham lam, ra sức vơ vét của cải, thuế sản vật các mỏ vàng Thu Bồn, Đồng Hương, Trà Sơn, Trà Vân... đều rơi vào tay Loan. Hằng năm, Loan chỉ nộp vào ngân sách quốc gia 1-2 phần mười số thu được. Sử sách còn ghi lại rằng, ngày nắng, Loan cho phơi của cải châu báu ra sân làm sáng rực cả một góc trời. Cả nhà họ Trương chia nhau nắm giữ mọi chức vụ chủ chốt. Người bấy giờ gọi Loan là Trương Tần Cối.

Sách “Đại Nam liệt truyện” có đoạn viết về Trương Phúc Loan như sau: ...Trương Phúc Loan dùng thân thế để làm Quốc phó. Khi Nguyễn Phúc Khoát băng hà, chiếu theo thứ tự thế tập, đáng lẽ Nguyễn Phúc Luân lên thay, nhưng Trương Phúc Loan thấy ông này đĩnh tuệ anh quả, sợ không thể khiến được nên Loan đã mạo chiếu bỏ ngục Nguyễn Phúc Luân. Khi đó, Nguyễn Phúc Thuần mới 12 tuổi, lợi dụng tuổi thơ ấu này, Loan mưu cùng thái giám Chữ Đức và Chưởng dinh Nguyễn Cửu Thông làm một di chiếu giả rước Nguyễn Phúc Thuần lên nối nghiệp chúa.

Khi Phúc Thuần lên ngôi, Loan bèn dạy cho vua chơi bời, không thiếu một thứ gì. Thấy Loan có công lớn như vậy, Phúc Thuần phong cho Loan làm Quốc phó, lo việc bộ Hộ, cai quản Tượng Cơ kiêm luôn Tào Vụ. Trương Phúc Loan cho con cả của mình tên Thặng cưới con gái thứ hai của Thế Tông là Ngọc Nguyên và con trai thứ 3 là Nhạc cưới con gái thứ 7 Ngọc Thọ. Cả 2 người đều giữ chức Chưởng dinh, Cai cơ. Phú quý danh vọng dồn vào nhà đó và Loan thì giữ tất cả quyền bính trong triều, ngoài tỉnh. Càng ngày Loan càng kiêu hãnh, tham lận, tàn nhẫn, ăn ở bậy bạ, không còn biết sợ ai.

Lúc đầu, Loan thấy Tôn Thất Dục - con trai thứ 5 của chúa Vũ vương Nguyễn Phúc Khoát là người hoàng gia, làm quan to, được tôn kính trọng vọng, Loan nghĩ có thể nhờ cậy, bèn gả con gái cho. Tuy phận làm rể nhưng Dục cứ một mực ngay chính, không chịu luồn cúi. Loan tức giận lắm, ngầm bảo thuộc hạ vu cho Dục tội mưu phản và dẫu tìm không ra tội trạng, Loan cũng bắt Dục thôi làm quan. Loan cư xử thảm ngược như vậy đối với nhiều kẻ khác nữa.

Về lương riêng của mình, Loan thu sản phẩm, thuế má các miền Lê Nguyên, Thu Bồn, Trà Sơn, Đồng Hương, hằng năm được 4 hoặc 5 vạn quan. Bộ Hộ, Tào Vụ và các chức vụ khác đem lại cho ông không dưới ba bốn vạn quan. Ông còn bán chức tước, hối lộ ngục thất để làm giàu. Vàng, bạc, châu, ngọc, lụa chất thành núi trong nhà. Ruộng vườn, nhà cửa, tôi tớ, trâu ngựa của ông không đếm xuể. Có một năm vào mùa thu bị lụt lớn, bao hòm của ông bị ngập. Khi nước rút, ông đem vàng ra phơi nắng, nhấp nhánh cả một sân...

Thấy vậy, Trịnh Sâm thân chinh cầm quân vào Nghệ An, rồi sai Hoàng Ngũ Phúc dấy binh Nam tiến mang danh là trừ quyền thần Trương Phúc Loan. Nguyễn Cửu Pháp và Nguyễn Phúc Cường nhân thế bày mưu mời Loan đến bàn việc chống quân đàng Ngoài rồi bắt Loan giao nộp cho Hoàng Ngũ Phúc. Phe đảng của Loan bị trừ, của cải, nhà cửa của Loan bị dân, quân cướp phá không còn gì. Cuối cùng, Trương Phúc Loan bị giải ra Thăng Long để chịu tội rồi chết trên đường đi.

Lời bàn:

Nhà Nguyễn ở đàng Trong có 8 đời liên tiếp thịnh trị, nhưng đến đời thứ 9 dưới sự trị vì của chúa Nguyễn Phúc Thuần thì lâm vào cảnh suy vong. Nguyên  do là bởi bị quyền thần Trương Phúc Loan lấn lướt làm khuynh đảo triều chính. Trong khi chúa Nguyễn Phúc Thuần tuổi nhỏ, mọi quyền hành đều do Trương Phúc Loan thao túng, thâu tóm. Để vơ vét của cải trong thiên hạ, Loan đặt ra nhiều thứ thuế, hình phạt sách nhiễu nhân dân. Chỉ sau 4 năm làm Quốc phó, Loan đã biến xứ đàng Trong từ vùng trù phú thành nơi đói kém, lầm than.

Theo nội dung của giai thoại này thì có lẽ xưa nay không ai lắm tiền, nhiều của như Trương Phúc Loan và cũng chẳng có mấy ai quyền cao chức trọng chỉ dưới một người mà trên cả thiên hạ như Trương Phúc Loan. Thế nhưng quy luật ở đời là vậy, gian tham và tàn ác ắt sẽ phải nhận kết cục bi thảm. Mong rằng cái giá mà Trương Phúc Loan phải trả sẽ là bài học hữu ích cho hậu thế.

ND

  • Từ khóa
110131

Ý kiến ()

0 / 500 ký tự
Đang tải dữ liệu