Xã hội 07:38, 28/06/2015 GMT+7

BP - Có “cơm” vẫn ăn “phở”

Đó là cách nói lóng ám chỉ hành vi ngoại tình. Và để tìm hiểu về vấn đề này, trước hết chúng ta cùng trở về với khái niệm như thế nào gọi là ngoại tình? Theo từ điển tiếng Việt của Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn quốc gia, do Nhà xuất bản Văn hóa Sài Gòn phát hành năm 2005 thì: Ngoại tình (vợ hoặc chồng) là có quan hệ yêu đương bất chính với người khác.

Vậy thế nào gọi là bất chính? Cũng theo từ điển trên, bất chính là không chính đáng, trái với đạo đức, đạo lý. Ví dụ: Quan hệ bất chính. Và cũng theo từ điển trên thì quan hệ được hiểu là: Sự gắn bó chặt chẽ, có tác động qua lại với nhau. Ví dụ: Quan hệ vợ chồng. Còn theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, thì: Ngoại tình nói chung được định nghĩa là quan hệ tình cảm ngoài hôn nhân, với người không phải chồng hay vợ mình.

Căn cứ vào những khái niệm trên và chiếu theo các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành thì đối với hành vi ngoại tình, pháp luật không có quy định về việc xử phạt hành chính hay hình sự khi người vợ hoặc người chồng có hành vi ngoại tình, mà pháp luật chỉ có quy định về việc xử lý đối với hành vi “chung sống với người khác như vợ chồng”. Và theo đó, tùy vào mức độ, tính chất của hành vi “chung sống với người khác như vợ chồng” mà người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về xử phạt hành chính:

Ngày 24-9-2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Nghị định này quy định về hành vi vi phạm hành chính; hình thức, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; thẩm quyền lập biên bản, thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh đối với hành vi vi phạm hành chính trong các lĩnh vực sau đây: ...c) Hôn nhân và gia đình; ...Và tại các điểm a, b, c, Khoản 1, Điều 48 của nghị định này có quy định như sau: Phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng đối với một trong các hành vi: a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ; b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác; c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ. Theo quy định trên thì những trường hợp đang có vợ hoặc có chồng mà kết hôn với người khác hay đang có vợ, đang có chồng mà “chung sống với người khác như vợ chồng” hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ mới bị xử phạt theo điều khoản này.

Như vậy, vấn đề đặt ra ở đây như thế nào là “chung sống với người khác như vợ chồng”. Và để tháo gỡ vướng mắc này, ngày 25-9-2001, liên bộ Tư pháp, Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 35/2000/QH10 ngày 9-6-2000 của Quốc hội “Về việc thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình”. Theo đó, Điểm 3.1, Khoản 3 thông tư liên tịch này có quy định như sau: Chung sống như vợ chồng là việc người đang có vợ, có chồng chung sống với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà lại chung sống với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ một cách công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình. Việc chung sống như vợ chồng thường được chứng minh bằng việc có con chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, có tài sản chung đã được gia đình, cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn tiếp tục duy trì quan hệ đó... Và theo quy định trên, muốn phạt hành chính người ngoại tình phải chứng minh đến ba yếu tố: Có con chung; có tài sản chung; quan hệ chung sống phải được hàng xóm xác nhận. Chỉ cần thiếu một trong ba yếu tố này thì không thể xử phạt. Vì vậy, trong thực tế có rất ít trường hợp ngoại tình bị xử phạt hành chính.

Về truy cứu trách nhiệm hình sự:

Điều 147 trong Bộ luật Hình sự hiện hành là tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng, tại Khoản 1 điều này có quy định như sau: Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.

Như vậy, theo quy định hiện hành, muốn xử lý hình sự hành vi này phải có một trong hai điều kiện: Một là đã bị xử lý hành chính về hành vi này mà còn vi phạm. Hai là gây hậu quả nghiêm trọng. Mà theo quy định tại Điểm 3.2, Khoản 3 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC, thì: Chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng gây hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng có thể là làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ dẫn đến ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì thế mà tự sát... Đồng thời, theo quy định tại Khoản 2, Điều 147 của Bộ luật Hình sự hiện hành, ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khác là buộc chấm dứt quan hệ hôn nhân trái pháp luật.

Với các quy định về pháp luật như đã nêu ở trên, hành vi ngoại tình, nói theo văn bản pháp luật là việc “chung sống như vợ chồng” với người khác không những bị xử phạt hành chính, mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, hai hình thức xử lý trên đôi khi còn nhẹ hơn bản án của lương tâm và “búa rìu” của dư luận. Bởi vì, hậu quả mà người thân và nhất là thế hệ sau của những người trong cuộc phải gánh chịu thật khôn lường. Hơn nữa, “Trăm năm bia đá cũng mòn; Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ”. Vì vậy, mong rằng những ai đó đã, đang hoặc mới có ý định sẽ “ăn phở”, xin đừng quên điều này.   

Diệp Viên