2017 GMT+7

Bài học từ gian thương và con heo

Thứ 3, 13/06/2017 | 15:27:00

BP - Những ngày cuối tuần qua cho thấy sự “đột biến” trong việc “giải cứu giá heo”, khi liên tiếp các doanh nghiệp lớn, nhỏ cùng công bố giảm giá mạnh so với trước đó ít ngày. Điển hình như chiều 10-6, bà Đặng Thị Phương Ninh, Phó tổng giám đốc Vissan công bố gây sốc: “Từ 11-6, Vissan sẽ giảm giá thịt heo 49%, từ ngày 12-6 sẽ lập một số điểm bán thịt heo mảnh giá ưu đãi. Đến thời điểm này chúng tôi không màng đến chuyện lãi lỗ nữa, Vissan sẽ có những điều chỉnh, giảm giá phù hợp để đẩy mạnh hỗ trợ tiêu thụ mặt hàng thịt heo”. Trong ngày 10 và 11-6, nhiều doanh nghiệp, siêu thị cũng đồng loạt công bố giảm giá thịt heo rất mạnh...

Thoáng qua, dường như các doanh nghiệp kinh doanh thịt heo hay những sản phẩm chế biến từ thịt heo đang “giải cứu” doanh nghiệp và nông dân chăn nuôi heo, đồng thời hướng tới lợi ích của người tiêu dùng. Nhưng ngẫm nghĩ, phân tích kỹ, xem xét cả một quá trình, liệu có như vậy?

Trong lần gặp gỡ định kỳ với lãnh đạo tỉnh Bình Phước tháng 5-2017, chủ một doanh nghiệp chăn nuôi heo quy mô lớn chua xót cho biết, giá heo hơi đã giảm từ 40-50 ngàn đồng xuống còn hơn 12 ngàn đồng/kg, thế nhưng giá thịt heo ở chợ, ở siêu thị chỉ giảm từ 5-7 ngàn đồng/kg. Thực tế này đã diễn ra trong suốt nửa năm qua kể từ khi giá heo hơi bắt đầu lao dốc và không chỉ ở Bình Phước mà doanh nghiệp, nhà nông chăn nuôi nhỏ lẻ cùng với người tiêu dùng trên phạm vi cả nước đều “thiệt đơn thiệt kép”.

Chỉ đến đầu tháng 6-2017, khi các doanh nghiệp chăn nuôi và người tiêu dùng quá bức xúc, nhiều nhà nông tự mổ heo đem đi bán... một số doanh nghiệp kinh doanh, siêu thị, cửa hàng mới bắt đầu có những động thái “giải cứu giá heo” bằng cách mở đợt khuyến mãi, mở điểm lẻ bán thịt heo với giá rẻ... Động thái này như “giọt nước tràn ly”, tạo nên một “cuộc đua” giảm giá của các doanh nghiệp và giá heo thịt được đưa về sát với heo hơi cuối tuần qua.

Không khó nhận ra những doanh nghiệp này trước đó đã “trúng đậm” suốt nửa năm qua khi gìm được giá heo hơi ngày một thấp hơn, đồng thời không giảm hoặc giảm không đáng kể giá bán thịt và các sản phẩm từ thịt heo. Phần chênh lệch, mất mát, thiệt thòi của người tiêu dùng, doanh nghiệp và nông dân chăn nuôi heo, đã chảy vào túi những doanh nghiệp kinh doanh trung gian. Trong trường hợp này, không quá khi nói rằng “gian thương” đã lợi dụng thị trường bất ổn để “bóc lột” đối tác của họ. Lúc này, một vấn đề đặt ra, đó là vai trò, năng lực điều tiết thị trường của cơ quan chức năng như thế nào?

Theo so sánh tổng hợp của các chuyên gia kinh tế, giá thịt heo đã chạm đáy trong biểu đồ của 30 năm qua - kể từ khi đất nước bắt đầu đổi mới và bước sang nền kinh tế thị trường. Một điều rất khó hiểu trong thị trường ấy là dường như ai cũng thấy sự “vô lý” giữa giá heo hơi với giá heo thịt, nhưng không có bất kỳ một “bàn tay” điều tiết nào để giảm thiệt hại cho người chăn nuôi, đồng thời tăng lợi ích cho người tiêu dùng. Thay vào đó, “điệp khúc” lặp đi lặp lại, nói tới nói lui trên các phương tiện truyền thông của những người có trách nhiệm vẫn chỉ là khuyên người chăn nuôi giảm đàn, giảm quy mô, tiết kiệm chi phí để hạ giá thành...

Đã có nhiều mặt hàng và nhiều bài học về điều tiết thị trường ở nước ta. Nhưng việc “vỡ trận” chăn nuôi, buôn bán thịt heo trên quy mô lớn, thời gian kéo dài như vừa qua, chắc chắn sẽ để lại nhiều “bài học đau đớn” không chỉ với người chăn nuôi, người tiêu dùng, mà còn với cả những người có trách nhiệm đồng thời (phải) có lương tâm đối với điều tiết thị trường.

Trần Phương